ترجمه ماشینی توسط ماشین و ترجمه انسانی توسط انسان ها صورت می گیرد که این تفاوت عمده ی آن ها می باشد. خیلی وقت است که انسان فکر می کند ترجمه ماشینی می تواند جایگزین ترجمه انسانی شود. تحقیقات و پژوهش های زیادی در این باره صورت گرفته اند. برخی هم معتقدند که ترجمه های ماشینی که توسط کامپیوتر و نرم افزار صورت می گیرند، گزینه های مناسبی هستند. در ادامه با تفاوت های آن ها بیشتر آشنا می شویم و کیفیت هر یک را بررسی می کنیم.
ترجمه انسانی
ترجمه انسانی کاملا توسط انسان صورت می گیرد و از هیچ یک از ابزار های الترونیکی برای ترجمه استفاده نمی شود. ترجمه از سال ها پیش یعنی از همان زمانی که زبان ابداع شد وجود داشته است. در واقع تبدیل زبان ها به یکدیگر مسئله ای است که زمان زیادی و ابزار های گوناگونی برای آن وجود دارند. اما با این همه فرصت باز هم ترجمه های انسانی ویژگی هایی دارند که نمی توان ترجمه های دیگری را جایگزین آن ها کرد. ترجمه انسانی می تواند دستور زبان، اصطلاحات، کنوانسیون ها و متن زبان اصلی را درک کند، آن را به زبان مقصد به درستی ترجمه نماید و معنای نزدیک به آن را حفظ کند.
فرآیند ترجمه انسانی عموما از سه مرحله تشکیل می شود. مرحله اول، به کار یک زبان شناس یا مترجم حرفه ای اختصاص دارد که به طور گسترده زبان مورد نظر را مطالعه می کند. مترجم با استفاده از لحن و مفهوم مناسب به ترجمه متن اصلی اقدام می کند و سعی مینماید تا در هنگام ترجمه انگلیسی به فارسی به نکات اصلی این نوع ترجمه توجه داشته باشد.
در مرحله دوم، یک ویرایشگر حرفه ای که وظیفه مرور متن، تصحیح و درست کردن کار مترجم اول را برعهده دارد، وارد عمل می شود تا ترجمه ای متناسب با اصطلاحات فنی موضوع مورد نظر را ارائه دهد. ویرایشگر برای تحویل بهترین نوع ترجمه بایستی در این مرحله اطمینان حاصل کند که نگارش، دستور زبان و سایر عناصر ترجمه به درستی رعایت شده است. در مرحله سوم و آخر، یک مدیر پروژه حرفه ای بایستی کار نهایی را بررسی کند تا از صحت آن در قالب صحیح و آماده تحویل به مشتری مطمئن شود. خوبی فرآیند سه مرحله ای ترجمه این است که از انتقال پیام، سبک و لحن دقیق به مشتری می توان مطمئن گردید.
ترجمه ماشینی
ترجمه ماشینی (Machine Translation) به ترجمه ای گفته می شود که توسط نرم افزار ها و کامپیوتر صورت می گیرد. این ابزار ها به صورت مستقیم یک زبان را به زبان دیگر تبدیل می کنند. سابقه استفاده از ترجمه ماشینی به ژوئیه سال 1949 بر می گردد. محققین بنیاد راکفلر (Rockefeller Foundation) براساس نظریه اطلاعاتی (information theory) یک فرضیه ارائه دادند که با موفقیت توانست کد های نظامی را در طول جنگ جهانی دوم و دوران جنگ سرد بشکند. در سال های اخیر بسیاری از محققین بر این باور بودند که ترجمه های ماشینی می توانند جایگزین ترجمه های انسانی شوند اما هنوز هم ذهن و فکر انسان از هوش مصنوعی پیشی گرفته.
در طول این سال ها، ترجمه های ماشینی سفارشی زیادی به وجود آمده که ترجمه ماشینی مبتنی بر قانون (RBMT)، ترجمه ماشینی عصبی (NMT)، ترجمه ماشینی آماری (SMT)، ترجمه ماشینی مبتنی بر نحو (SBMT) و ترجمه ماشینی عصبی عمیق (Deep NMT) بعضی از معروف ترین آنها هستند. هر کدام از این روش های ترجمه، مزایا و معایب خاص خودشان را دارند. امروزه مدل ترجمه ماشینی ترکیبی (HMT) همه این تکنیک ها را با هم ترکیب کرده، و کیفیت و کارآیی بهتری ارائه می دهد.
مضرات ترجمه ماشینی نسبت به ترجمه انسانی
از آنجایی که کلمات می توانند معانی مختلفی در هر جمله و یا در هر موقعیت داشته باشند، ترجمه های ماشینی نمی توانند به خوبی تشخیص دهند. این انسان ها هستند که نسبت به هر موقعیتی آگاه اند. برای مثال یکی از پر طرفدار ترین نرم افزار ها، Google Translate است که با تحقیق متوجه می شوید که بسیاری از واژه ها را به درستی معنا نمی کند.
اعتماد به ترجمه های ماشینی
ترجمه های ماشینی طبق دستور العمل و فرمول کار می کنند که نمی توانند مفهوم را خیلی دقیق برسانند. در واقع ترجمه های ماشینی برای عبارات و جملات ساده تر بکار می روند اما برای ترجمه موارد ژولانی تر مثل کتاب و ... بهتر است ترجمه های انسانی را مورد استفاده قرار دهیم.
ویژگی های ترجمه ماشینی:
•
• ترجمه فوری متون برای متوجه شدن محتوای مطلب؛
• افزایش بهره وری مترجمین انسانی؛
• ترجمه محتوا هایی مانند ایمیل، چت یا ارتباطات پشتیبانی از مشتری؛
• برای دستیابی به ترجمه ارزان و رایگان؛
• ترجمه متون عمومی و غیر حساس