مفعول با واسطه زبان آلمانی

در زبان آلمانی، مفعول با واسطه (Dativobjekt) به اسمی گفته می شود که در جمله به‌عنوان گیرنده یا دریافت کننده عمل می کند. این نقش در فارسی اغلب با واژه هایی مانند «به» یا «برای» مشخص می شود. در ادامه به توضیح جامع و کامل این مفهوم، نحوه تشخیص، صرف اسامی و کاربرد های آن می پردازیم تا بتوانیم شما را به صورت کامل با این گرامر مهم و کاربردی زبان آلمانی آشنا کنیم تا بتوانید در صورت نیاز در مکالمه های روزانه خود از آن استفاده درستی داشته باشید. البته که بهتر است برای آموزش کامل آن در کلاس های بهترین موسسه زبان آلمانی شرکت کنید.

آموزش زبان آلمانی مفعول با واسط

در این درس  حالتی دیگر از حالت های چهارگانه زبانی آلمانی Dativ مفعول غیرمستقیم ویا مفعول باواسطه ( متمم) فرا گرفته می شود، مباحثی که به صورت کامل تر در بهترین موسسه زبان آلمانی گات آموزش داده می شود.

 در زبان فارسی متمم به واژه ای گفته می شود که پس از حروف اضافه از، به، برای، با و … آمده باشد و در زبان های فارسی باستان پیش از ورود زبان عربی به فارسی ما چندین گونه از متمم داشته ایم که بهی و یا ازی و غیره بوده اند.

حال جمله های زیر را مشاهده بفرمایید

– مینا به مادر کمک می کند.

– او از آقا معلم سپاسگزاری می کند.

– آن مرد به بچه یک شکلات می دهد.

– من برای دوستان نامه ای می نویسم.

واژگان مادر، آقا معلم، بچه و دوستان متمم هستند . و در زبان آلمانی Dativ

نامیده می شوند

اکنون چهار جمله بالا را به زبان آلمانی برگردان می کنیم

.Mina hilft der Mutter

.Er dankt dem Lehrer

.Der Mann gibt dem Kind eine Schukolade

.Ich schreibe den freunden einen Brief

حروف تعریف متمم های( Dativ)

که در این چهار جمله بود، در سه گونه جنسیتی مذکر، مونث و خنثی و نیز در دو گونه شمارشی مفرد و جمع تغییر یافته اند برای یادگیری مفعول با واسطه زبان آلمانی می توانید مرکز زبان گات را انتخاب کنید.

حالا با هم این تغییرات را بررسی می کنیم

گونه مفرد اسم های مذکر و خنثی: همانطور هم که پیش ترها آموختید، حرف تعریف شناخته شده (معین) برای اسم های مذکر در حالت Nominativ

همواره der می باشد و برای اسم های شناخته نشده ( نامعین) در همین حالت ein است

و نیز آموختیم که در حالت تنها مفرد مذکر است که حروف تعریف آن تغییر یافته و بهden و einen Akkusativ تبدیل می شود

و در مورد اسم های خنثی آموختیم که حروف تعریف در حالت های Nominativ و Akkusativ یکی است. یعنی حرف تعریف شناخته شده ( معین) das و گونه شناخته نشده آن ein است

و اما اکنون می آموزیم که حروف تعریف اسم های مذکر و خنثی که مفرد هم هستند، در حالت متممی Dativ مانند هم هستند . یعنی حروف تعریف شناخته شده der و das به dem

تبدیل می شود و حرف تعریف ناشناخته شده ein نیز به einem تبدیل می شود

مثال

.Ich helfe dem Freund

من به (آن) دوست(پسر) کمک می کنم.

.Ich helfe einem Freund

من به دوستی(پسر) کمک می کنم.

.Ich helfe dem Kind

من به (آن) بچه کمک می کنم.

.Ich helfe einem Kind

من به بچه ای کمک می کنم.

در دو مثال نخست واژه Freund

مذکر و مفرد می باشد و در دو مثال دیگر وازه kind خنثی و مفرد است

در اصل freund der به Freund dem بدیل شده است و همچنین das Kind به Kind dem

تبدیل شده است و حروف تعریف ناشناخته شده ein در هر دو نمونه به einem تبدیل شده است

۲-گونه مفرد اسم های مونث: پیش تر ها آموختیم که حروف تعریف شناخته شده و نشناخته شده برای جنس مونث در هر دو حالت Nominativ و Akkusativ

برای اسم شناخته شده die

اسم نشناخته شده eineمی باشد

و اما امروز می آموزیم که در حالت Dativ

حرف تعریف اسم های مونث مفرد نیز تغییر می کند. یعنی die به der تبدیل می شود و eine به einer

تبدیل می شود

( راستی دوستان عزیزم حرف تعریف der در اینجا با حرف تعریف der

که پیش از این آموختید و در ابتدای اسم مفرد مذکر و در حالت Nominativ

قرار می گرفت، متفاوت است. لطفا این دو حرف تعریف هر چندکه ساختاری مشابه هم دارند را با یکدیگر اشتباه نگیرید

به مثال های زیر توجه کنید

.Ich helfe der freundin

.Ich helfe einer Freundin

Freundin der در اصل Freundin die بوده که به Freundin der

تبدیل شده است. و همچنین freundin einerابتدا Freundin eine بوده است

دو جمله بالا یعنی

من به ( آن) دوست ( دختر) کمک می کنم.

من به دوستی( دختر) کمک می کنم.

۳- حالت متممی برای اسم های جمع: همانطور هم که در درس های گذشته آموختیم حرف تعریف برای اسم های جمع در هر سه نوع جنسیت در حالت های Nominativ و َAkkusativ

همیشه die می باشد و اما این حرف تعریف در حالت متممی Dativ ا نخست به den تبدیل می شود و سپس به دنبال آن به پایان اسم حرف n را می افزاییم

 راستی یک تذکر مهم دیگر، این حرف تعریف den که برای اسم های جمع در حالت Dativ است با حرف تعریف den که پیش از اسم مذگر مفرد در حالت Akkusativ می آید، نیز اشتباه گرفته نشود

نمونه زیر را مشاهده بفرمایید

Der Lehrer hilft den Kindern

 آقا معلم به بچه ها کمک می کند

در این نمونه Kindern den در اصل Kinder die بوده است که در حالت متممی Dativ شده است. den Kindern تبدیل شده است

واژه das Kind به معنای بچه می باشد و جمع آن die Kinder است و در حالت متممی Dativ حرف تعریف die

به den تبدیل می شود و در پایان واژه Kinder حرف n را می افزاییم

و اما دوستان در پایان در اینجا جمله ای را برای نمونه برگزیدم که سه حالت Nominativ, Dativ و ََAkkusativ در آن به کار رفته شده است.

به جایگاه هر کدام از این سه حالت در جمله زیر توجه کنید

.Ich will jetzt dem Vater einen Brief schreiben

من الان می خواهم برای پدر نامه ای بنویسم

مشاهده فرمودید که در نمونه بالا به ترتیب نخست Nominativ سپس Dativ و پس از این دو Akkusativ آمد

Dativ یکی از حالت‌های دستوری (Kasus) در زبان آلمانی است که معمولاً نقش گیرنده یا ذی نفع را در جمله ایفا می کند. برای مثال:

✅ Ich gebe dem Mann ein Buch.
(من به آن مرد یک کتاب می دهم.)

در این جمله:

• dem Mann (به آن مرد) مفعول با واسطه است.
• ein Buch (یک کتاب) مفعول مستقیم (Akkusativ) است.

تفاوت مفعول بی‌واسطه (Akkusativ) و مفعول با واسطه (Dativ)

• Akkusativ معمولاً چیزی را که عمل بر روی آن انجام می شود، نشان می دهد.
• Dativ معمولاً نشان دهنده کسی است که از عمل سود می برد یا چیزی را دریافت می کند.

حروف تعریف و ضمایر در Dativ

حروف تعریف (Definite & Indefinite Articles) در حالت Dativ

⚠ نکته: در حالت جمع (Plural) برای اسامی بدون -n در پایان، به آن ها در Dativ معمولاً -n اضافه می شود:
✅ Ich gebe den Kindern ein Geschenk. (من به کودکان یک هدیه می دهم.)

افعال پر کاربرد که با Dativ استفاده می شوند

برخی از افعال آلمانی همیشه با Dativ می‌آیند، بدون اینکه مفعول Akkusativ داشته باشند:

✅ Beispiele (مثال ها):

• Ich helfe dem Kind. (من به کودک کمک می کنم.)
• Der Lehrer antwortet dem Schüler. (معلم به دانش آموز پاسخ می دهد.)
• Das Buch gehört mir. (این کتاب متعلق به من است.)

ترکیب Präpositionen (حروف اضافه) با Dativ

برخی از حروف اضافه همیشه با Dativ می‌آیند:

✅ Beispiele (مثال ها):

• Ich fahre mit dem Auto. (من با ماشین می روم.)
• Er wohnt bei seinen Eltern. (او پیش والدینش زندگی می کند.)
• Nach dem Unterricht gehe ich nach Hause. (بعد از کلاس، به خانه می روم.)

ترکیب حروف اضافه Wechselpräpositionen با Dativ

برخی از حروف اضافه می توانند هم با Akkusativ و هم با Dativ بیایند، بسته به اینکه جمله دارای حرکت (Akkusativ) یا مکان ثابت (Dativ) باشد. این حروف اضافه عبارت اند از:

✅ مثال ها:

• Ich bin in der Schule. (من در مدرسه هستم.) → Dativ (مکان ثابت)
• Ich gehe in die Schule. (من به مدرسه می روم.) → Akkusativ (حرکت)

ضمایر شخصی در حالت Dativ

در جدول زیر، ضمایر شخصی در حالت Dativ آورده شده است:

✅ مثال‌ها:

• Ich gebe dir ein Buch. (من به تو یک کتاب می دهم.)
• Er schreibt ihr einen Brief. (او برای او [مونث] یک نامه می نویسد.)
• Wir helfen ihnen. (ما به آن‌ها کمک می کنیم.)

تمرین برای درک بهتر Dativ

✅ جملات زیر را با استفاده از فرم درست Dativ کامل کنید:

1. Ich gebe ___ (der Mann) ein Geschenk.
2. Sie hilft ___ (die Frau).
3. Wir danken ___ (die Lehrer).
4. Der Hund folgt ___ (das Kind).
5. Der Chef antwortet ___ (der Mitarbeiter).

🔹 پاسخ ها:

1. dem Mann
2. der Frau
3. den Lehrern
4. dem Kind
5. dem Mitarbeiter

جمع بندی

مفعول با واسطه (Dativ) یکی از بخش های کلیدی گرامر آلمانی است که در بسیاری از جملات نقش مهمی ایفا می کند. شناخت صحیح افعالی که با Dativ به‌کار می‌روند، درک نقش ضمایر و حروف اضافه و تمرین با جملات مختلف می تواند به یادگیری این موضوع کمک زیادی کند. به همین دلیل بهتر است که تلاش کنید تا این گرامر را به بهترین شکل ممکن آموزش ببینید و مشکلی در این زمینه وجود نداشته باشد، در غیر این صورت ممکن است در آموزش گرامر های دیگر نیز با مشکلات مختلفی مواجه شوید.